Monitoren positieve gezondheid

De groep ouderen en kwetsbare mensen blijft groeien. Daar ligt de focus van zorgorganisatie Careyn. Meer oudere mensen met veelal meerdere aandoeningen tegelijk. Wil Careyn voor die mensen van betekenis zijn, dan zal zij steeds meer maatwerk moeten leveren. Careyn is geïnspireerd door het gedachtegoed van 'positieve gezondheid': het bevorderen van een veerkrachtig en betekenisvol leven. Om kwaliteit van leven, om betekenis- en zingeving, om sociaal maatschappelijk participeren (meedoen), om dagelijks functioneren, om mentaal welbevinden. De gedachte is dat het mentaal welbevinden van medewerkers het mentaal welbevinden van bewoners en cliënten bepaald. Vanuit deze context is SenseGuide gevraagd een positieve gezondheidsmonitor voor Careyn te ontwikkelen.

Ervaringen centraal

Centraal in het monitoren van positieve gezondheid staan ervaringen die bewoners, cliënten, naasten en medewerkers sterk zijn bijgebleven. Ervaringen uit het dagelijks leven die hun op een of andere manier hebben geraakt. Het idee erachter is namelijk dat de gebeurtenissen in deze ervaringen waardevolle informatie bevat over hoe ouderen en medewerkers betekenis geven aan hun leefwereld.

Ervaringen delen en ophalen

Bewoners (intramuraal) en cliënten (extramuraal) worden actief door zogeheten verhalenbegeleiders benaderd om hun verhaal te delen. Verhalenbegeleiders zijn welzijnsmedewerkers en geestelijke verzorgers van Careyn. Zij zijn door SenseGuide getraind in het ophalen van verhalen. Verhalen worden opgenomen op audio en later getranscribeerd naar tekst. Daarnaast delen naasten en professionals hun ervaringen via internet.

Duiden van ervaringen

Om deze verhalen te analyseren passen we methode van zelfduiding toe. Ouderen, naasten en professionals beantwoorden na het vertellen van hun verhaal een aantal vragen die het verhaal van context voorziet. Zo kunnen we analyseren hoe (kwantitatieve) indicatoren van positieve gezondheid samenhangen met ervaringen uit het dagelijkse leven. We krijgen bijvoorbeeld een beter beeld of ouderen kunnen zijn wie ze zijn. Of in hoeverre zij regie houden over hun leven en hoe dat in het dagelijks leven eruit ziet. We krijgen onder andere inzicht in of medewerkers kunnen ze zeggen en laten zien dat dingen beter of anders kunnen.

Indicatoren van positieve gezondheid

In de positieve gezondheidsmonitor van Careyn worden 6 kernconcepten van positieve gezondheid met kwantitatieve indicatoren in beeld gebracht:

1. Geborgenheid (aandacht voor elkaar)
2. Veiligheid (je kunnen uitspreken)
3. Erbij horen
4. Mee doen
5. Ertoe doen
6. Samen doen

Door het hanteren van deze kernconcepten kunnen de perspectieven van ouderen, naasten en medewerkers met elkaar worden vergeleken.

Betekenis en handelingsperspectief vinden: datagedreven én menselijk tegelijk

Het geheel van verhalen en duiding leidt tot een samenhangende set van kwantitatieve en kwalitatieve data voor analyse en betekenisgeving. Zo vinden we met kwantitatieve indicatoren statistische patronen en signalen over hoe de doelgroepen hun welbevinden ervaren. De software van SenseGuide maakt het mogelijk deze patronen en signalen verder te verdiepen. Hierbij past SenseGuide thematische analyse toe. Vanuit kwantitatieve indicatoren worden belangrijke thema's met concrete ervaringen en voorbeelden in beeld gebracht. Medewerkers van Careyn vinden vervolgens samen betekenis en handelingsperspectief.

Narratief leren, ontwikkelen en verantwoorden

De positieve gezondheidsmonitor biedt Careyn informatie op drie niveaus:

• Medewerkers kunnen individueel grasduinen in een database van ervaringen en zo van elkaar en van ouderen en naasten leren
• Teams kunnen met elkaar reflecteren op vragen als wat gaat goed en wat kan beter of anders
• Het management en directie hebben stuurinformatie voor het ontwikkelen en verantwoorden van de kwaliteit van de zorg. Bovenal hebben zij beter inzicht in hoe het gedachtegoed van positieve gezondheid in de praktijk tot uiting komt.

Meten van positieve gezondheid

Steeds meer instellingen in de zorg passen het concept van positieve gezondheid toe. Hierdoor is er behoefte om de impact van het werken vanuit dit concept te 'meten'. Er is echter geen gevalideerd meetinstrument beschikbaar. Het is ook maar de vraag in hoeverre je positieve gezondheid daadwerkelijk kunt meten. Gezondheid is een multivariabel, persoonsgebonden, contextafhankelijk en dynamisch concept. Er is daarom oog nodig voor de specifieke context, persoonlijke ervaringen en gemaakte afwegingen van de betrokkenen. Wil je het concept positieve gezondheid monitoren in de context van je eigen organisatie, neem dan contact met ons op.