Impact jongerenvoorzieningen in Apeldoorn

De gemeente Apeldoorn kent een groot aantal voorzieningen die Apeldoorn tot een fijne plaats maken om te wonen. Hier kunnen inwoners op een laagdrempelige manier terecht voor vragen en oplossingen die te maken hebben met kansrijk opgroeien, (langer) zelfstandig thuis wonen en zinvolle deelname aan de maatschappij. Zo kunnen kinderen (en hun ouders) vragen stellen bij het schoolmaatschappelijk werk en het JIP (Jongeren Informatiepunt). Jongeren kunnen hun netwerk vergroten door een jongerencentrum te bezoeken. Ook kunnen zij daar ondersteuning krijgen bij het oplossen van hun problemen en het ontwikkelen van vaardigheden.

Een deel van deze voorzieningen wordt door de gemeente gesubsidieerd. Dit wordt ‘algemene voorzieningen voor de jeugd’ genoemd. De ambitie van de gemeente is om een veilig klimaat te realiseren waarin haar jeugd die ondersteuning krijgt die nodig is om hem of haar optimale kansen te geven in de maatschappij. De algemene voorzieningen voor de jeugd hebben een preventieve werking. Door te investeren in preventie bereikt de gemeente een verschuiving van intensieve (dure) naar lichtere (goedkopere) hulpverlening.

Impact van algemene voorzieningen op welzijn van jongeren

De gemeente heeft zich de afgelopen jaren vooral gericht op het inrichten van de sociale infrastructuur in samenwerking met de welzijnspartners in de wijken. Namens de gemeente voeren Stimenz, Don Bosco en MEE Veluwe de activiteiten uit in het kader van de algemene voorzieningen voor de jeugd.

Nu de sociale infrastructuur er staat komt ook steeds vaker de vraag naar voren wat het maatschappelijk oplevert. De gemeente en de welzijnspartners zijn daarom al enige tijd op zoek naar een passende manier van verantwoorden. Tot voorheen gebeurt verantwoording vooral aan de hand van telinformatie en tevredenheidscijfers. Ook worden er door professionals enkele interviews afgenomen met jongeren. De informatie biedt echter te weinig concreet inzicht in de impact (of outcome) van activiteiten op het welzijn van jongeren.

SenseGuide werd daarom gevraagd met haar methodologie de impact van de activiteiten van de welzijnspartners in beeld te brengen.

Onderzoeksvragen en onderzoeksopzet

Het onderzoek richtte zich op het beantwoorden van de volgende vragen:

1. Voeren de welzijnspartners de juiste activiteiten uit: sluiten de activiteiten aan bij wat jongeren nodig hebben voor hun welzijn?
2. Voeren de welzijnspartners de activiteiten uit naar tevredenheid van jongeren en professionals van de welzijnspartners: hoe worden activiteiten ervaren?
3. Hoe dragen de activiteiten bij aan de beoogde maatschappelijke impact , waaronder het voorkomen van zwaardere vormen van (specialistische) jeugdhulp?

Het onderzoek bestond uit twee deelonderzoeken die nauw met elkaar waren verbonden. Aan het eerste deelonderzoek hebben 68 jongeren uit Apeldoorn deelgenomen die in 2019 hebben meegedaan aan activiteiten van de welzijnspartners. Naar schatting bereiken de welzijnspartners jaarlijks 3800 jongeren. De uitkomsten van dit deelonderzoek gaven daarom een indicatief beeld.

Aan het tweede deelonderzoek deden 23 professionals mee die actief zijn in het jongerenwerk aangevuld met 5 professionals die affiniteit hebben met het jongerenwerk zoals politie en buitengewone opsporingsambtenaren. Het betrof het jongerenwerk in de gemeente Apeldoorn. Alle professionals van de welzijnspartners, die (deels) actief zijn in het jongerenwerk, zijn in het onderzoek vertegenwoordigd. De uitkomsten van dit deelonderzoek gaven dan ook een representatief beeld.

De jongeren en professionals vertelden vrijuit over wat ze hebben meegemaakt en duiden dit vervolgens zelf door het beantwoorden van vragen over hun ervaring. Conclusies, inzichten en aanbevelingen kwamen tot stand na gezamenlijke analyse en betekenisgeving van de onderzoeksresultaten met een werkgroep bestaande uit managers van de welzijnspartners (Stimenz, Don Bosco en MEE Veluwe), een beleidsadviseur Jeugd en Veiligheid van de gemeente Apeldoorn en een onafhankelijke onderzoeker van SenseGuide.

De uitkomsten bieden een aannemelijk, consistent en samenhangend beeld van de maatschappelijke impact van de activiteiten van de welzijnspartners op het welzijn van jongeren.

Dataverzameling

Om de ervaringsverhalen bij de doelgroepen te verzamelen was van tevoren een inschatting gemaakt over de bereikbaarheid van de doelgroepen en de vaardigheid om een relevant ervaringsverhaal te kunnen vertellen. Zo werd verwacht dat het online verzamelen van verhalen en duidingsdata tot een lage respons onder jongeren zou leiden en dat deze doelgroep ook hulp nodig heeft om ervaringen in bruikbare verhalen uit te drukken.

Gekozen is daarom korte interviews te doen door stagiaires en vrijwilligers van de welzijnspartners. Stagiaires en vrijwilligers hebben affiniteit met doelgroep maar zijn voldoende neutraal als het gaat om de begeleiding van professionals. Zij kregen instructies en een training voor het vastleggen van verhalen. Zij gebruikten hiervoor een app (SenseMaker®) op een mini-tablet. Van de professionals werd verwacht dat zij hun ervaringen via een webapplicatie (SenseMaker®) konden delen en duiden.