Evaluatie ontmoetingsplekken Oosterhout

Achtergrond

In januari 2021 stelde de gemeenteraad van Oosterhout de beleidsnota "Toekomst van dagbesteding en begeleiding" vast. Deze nota richt zich op het transformeren van traditionele, geïndiceerde dagbesteding naar vrij toegankelijke ontmoetingsplekken, toegankelijk voor alle inwoners. De doelstellingen zijn onder meer het vergroten van welzijn, het voorkomen van complexere problemen, het versterken van sociale samenhang en het verminderen van bureaucratie.

Narratieve evaluatie SenseGuide

SenseGuide voerde narratief onderzoek uit om te evalueren in hoeverre de doelstellingen van de genoemde transformatie ook bereikt worden. Het onderzoek onder 54 bezoekers van vijf ontmoetingsplekken leverde rijke, contextuele inzichten op. De steekproef was groot genoeg voor een kwalitatief betrouwbaar beeld en representatief naar woonwijk, leeftijd en ontmoetingsplek.

Onderzoeksthema's

Het onderzoek richtte zich op:

• De bijdrage van ontmoetingsplekken aan het welzijn en welbevinden van inwoners.
• Hoe ontmoetingsplekken bijdragen aan het uitstellen van geïndiceerde dagbesteding.
• De mate waarin het huidige aanbod aansluit op de wensen en behoeften van bezoekers.

Kernbegrippen

Sociale basis: Verbondenheid en samenredzaamheid als sleutel tot welzijn en veerkracht.

Geïndiceerde dagbesteding en begeleiding: Toegang tot dagbesteding op basis van vastgestelde indicaties.

Positieve gezondheid: We brachten de positieve gezondheid van reguliere bezoekers in beeld op basis van Machteld Huber's model, dat zes dimensies van gezondheid omvat.

Resultaten

Het onderzoek leverde rijke, contextuele inzichten op. De belangrijkste bevindingen zijn:

• Sociale basis versterken: Ontmoetingsplekken dragen significant bij aan de verbondenheid en samenredzaamheid van inwoners. Bezoekers ervaren positieve gezondheid met een gemiddelde waardering van 7. Echter, eenzaamheid en participatie variëren sterk.
• Visie op het sociaal domein: Driekwart van de bezoekers is tevreden met hun leven. Ontmoetingsplekken bieden zingeving en participatie, wat helpt eenzaamheid te verminderen.
• Bezoekerservaringen: 37% van de bezoekers ervaart een gelijke verdeling van verbinding, mentale gezondheid en zelfredzaamheid. Vooral bezoekers tussen 18 en 54 jaar met mentale kwetsbaarheden profiteren van structuur en sociale interactie.
• Voorkomen van indicaties: Het bezoek aan ontmoetingsplekken helpt bij het uitstellen van de behoefte aan geïndiceerde begeleiding. 70% van de bezoekers komt zonder indicatie en is over het algemeen tevreden.
• Aanpassing aan wensen en behoeften: Bezoekers zijn tevreden over locatie, aanbod en openingstijden, hoewel een kwart meer avond- en weekendopeningen wenst. Begeleiders worden hoog gewaardeerd, evenals de sociale sfeer.

Over de evaluatie

Van 9 tot 27 oktober 2023 ging een groep vrijwilligers, waaronder leden van de adviesraad sociaal domein van Oosterhout, in gesprek met 54 bezoekers op de ontmoetingsplekken. Dit zorgde voor waardevolle, authentieke gesprekken tussen Oosterhouters.

Om de resultaten te valideren, werd naast het narratief onderzoek ook gebruik gemaakt van telinformatie (monitordata) van de ontmoetingsplekken.

Opbrengsten voor de gemeente Oosterhout

Het onderzoek leverde concrete handelingsperspectieven op voor de verdere ontwikkeling van vrij toegankelijke ontmoetingsplekken en hun rol binnen de sociale basis van Oosterhout. Een belangrijk inzicht was de erkenning van de rol van begeleiders door bezoekers, een aspect waarop verder kan worden voortgebouwd.

Het narratief onderzoek gaf diepgaand inzicht in de kenmerken en behoeften van reguliere bezoekers, evenals de groepen die momenteel minder bereikt worden. De maatschappelijke waarde van de vrij toegankelijke ontmoetingsplekken werd bevestigd en sluit goed aan bij de visie sociaal domein van de gemeente Oosterhout.