Impactmeting cultureel erfgoed

Als onderdeel van haar impactstrategie heeft Europeana SenseGuide betrokken bij de impactmeting van de 'Migration Campaign'. Het doel was inzicht te krijgen in de maatschappelijke waarde van digitaal cultureel erfgoed. Europeana wilde verder gaan dan de direct meetbare output van Europeana's activiteiten.

Maatschappelijke impact van cultureel erfgoed

Europeana

Europeana is de motor van de digitale transformatie van de culturele erfgoedsector. De Europeana-stichting, opgericht door de Europese Unie, ontwikkelt expertise, instrumenten en beleid om digitale verandering te omarmen. Europeana stelt zich een digitaal aangedreven cultureel-erfgoedsector en een door cultuur aangedreven Europa voor. Met als maatschappelijke opbrengsten meer economische groei, meer werkgelegenheid, een verbeterd welzijn en een gevoel van Europese identiteit onder de inwoners.

Leden van de Europeana-stichtingen zijn de voorzitters van Europese verenigingen voor cultureel erfgoed. De stichting bevordert de samenwerking tussen musea, archieven, audiovisuele collecties en bibliotheken, zodat gebruikers via de Europeana webportal en andere diensten digitale toegang tot hun inhoud kunnen krijgen.

Het verschuivende perspectief van de impact van cultureel erfgoed

Cultuur is een voorname aanjagen van lokale en regionale ontwikkeling in Europa en elders in de wereld. De wijdverbreide perceptie is echter dat de rol en het potentieel van cultuur voor het concurrentievermogen van Europa nog steeds ernstig wordt onderkend.

Voor veel bestuurders en beleidsmedewerkers die buiten het culturele domein opereren, is de culturele sector op zijn best een kleine, laagproductieve tak van de economie. Eén die grotendeels leeft van externe subsidies en die daarom meer economische middelen opslurpt dan daadwerkelijk genereert. Het is niet verrassend dat culturele activiteiten, als gevolg van deze verkeerde beeldvorming, één van de eerste en gemakkelijkste doelwitten zijn van bezuinigingen op overheidsfinanciering bij een economische terugval.

Voor Europeana is dit een stimulans geweest om verder te kijken dan de direct meetbare resultaten van haar activiteiten. Om impact en dus succes aan te tonen, moet Europeana bewijzen leveren van significante en potentiële veranderingen in het maatschappelijke leven.

Europeana ziet de culturele en creatieve industrie niet als een specifieke macrosector van de economie. De culturele en creatieve sectoren zijn sterk verbonden met andere economische en sociale sectoren. Om de effecten van cultuur buiten het culturele domein te begrijpen, is het essentieel in kaart te brengen hoe culturele participatie het gedrag van individuen en groepen verandert. Hiervoor is een sterk interdisciplinair conceptueel denkkader nodig waarin de belangrijkste dimensies van het maatschappelijk functioneren worden samengebracht.

Europeana 'Migration Campaign'

Het cultureel erfgoed in Europa laat zien dat Europa het resultaat is van een continue stroom van mensen en ideeën. Migratie is verweven met het dagelijks leven van Europeanen. De missie van Europeana is het besef creëren dat persoonlijke identiteit van Europeanen uit meerdere culturele invloeden bestaat.

De bedoeling was om een webportal te creëren over het onderwerp migratie van, naar en binnen Europa. Met een thematische collectie over migratie met voorwerpen, foto's en persoonlijke verhalen die de migratiebewegingen in Europa gedurende vele eeuwen weerspiegelen, evenals hoe deze de kunst en wetenschap hebben beïnvloed.

2018 was het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed: 'The Migration Campaign' was een belangrijk onderdeel van Europeana's bijdrage, wat aantoonde hoe belangrijk een multiculturele samenleving is voor ons gedeelde culturele erfgoed.

Impactmeting van de 'Migration Campagne'

Het doel van de impactmeting met SenseGuide was om data te genereren die een meer genuanceerd begrip geven van de maatschappelijke waarden van cultureel erfgoed. Het ontwerpproces richtte zich op het creëren van een interdisciplinair kader van culturele participatie en de relatie met macro-maatschappelijke en economische effecten. Hiervoor werden verschillende papers en studies bestudeerd en geëvalueerd over culturele impact assessment, de impactstrategie van Europeana en eerdere impact assessments .

Dit resulteerde in een conceptuele kader van impactgebieden (zie afbeelding). Deze impactgebieden bieden een generiek interdisciplinair kader voor impactmeting van cultuurparticipatie op systeemniveau. Het conceptueel kader was echter nog niet in de praktijk toegepast. Op basis van dit kader ontwierp SenseGuide een SenseMaker surveyconcept.

Dataverzameling

In 2018 werden in totaal 17 evenementen van de 'migration campagne' georganiseerd. SenseGuide verzamelde verhalen van deelnemers aan de volgende evenementen.

Migration Collection-evenement, Brussel, 15-17 maart 2018
Migration Collection-evenement, Dublin, 25-26 mei 2018
Migratie Collectie evenement, Utrecht, 23 juni 2018
Migration Collection-evenement, Belgrado, 19-20 oktober 2018
Migration Collection-evenement, Pisa, 12 oktober 2018
De online bijdrage, maart-december 2018